WKO’s kunnen slimmer: met de Energy Box van Jord

Jord levert warmte en koeling voor, veelal gestapelde, bouw. Hierbij wordt de installatie niet alleen ontworpen en gebouwd, maar ook door Jord geëxploiteerd. Dit geldt ook voor de ruim 200 woningen die in SAM worden gerealiseerd. Deze worden straks verwarmd en gekoeld door een WKO-installatie. Maar alleen een WKO-installatie is niet genoeg, legt Henk van der Geest uit. Henk is Energieconceptontwikkelaar bij Jord.

Een WKO voor woningen vraagt een extra warmtebron

Henk: ‘Bij een installatie voor warmte- en koudeopslag in de bodem wil je een balans hebben tussen de afname van warmte en de afname van koude. In de utilitaire bouw is die balans er in redelijke mate. Bij woningbouw ontbreekt die balans omdat de warmtevraag ’s winters altijd groter is dan de koudevraag in de zomer. Om die reden wordt op het dak van een wooncomplex vaak nog een droge koeler geplaatst. Dit is een warmtewisselaar die gebruik maakt van de omgevingslucht en daarmee zelf een deel van de gevraagde warmte (of koude) kan winnen en zo voor balans in de bodem zorgt.’

Een droge koeler wil je niet zien of horen

‘Een droge koeler staat altijd buiten, is groot en de fikse ventilatoren die er bovenop liggen maken geluid. Aanvankelijk was het plan om bij SAM een droge koeler op het dak van de hoogbouw te zetten. Maar dat zou heel lange leidingen en daarmee hoge kosten vragen. Daarop stelden wij voor om de droge koeler op het dak van de laagbouw te zetten. Dit zou dan wel betekenen dat de bewoners van de hoogbouw uitkijken op een niet heel fraaie installatie. Ook zouden de bewoners van de laagbouw de droge koeler – weliswaar binnen de toegestane grenzen – kunnen horen. En tot slot zou er op het dak van de laagbouw minder ruimte overblijven voor zonnepanelen of dakterras.’

Balanceren zonder droge koeler?

‘Daarop kwam mijn collega Gert-Jan Schuman met het idee voor wat de Energy Box is gaan heten. De Energy Box is eigenlijk een compacte luchtbehandelingskast. Met zijn afmetingen van 3 x 2,4 x 2,1 meter past deze Energy Box naast de bestaande technische ruimte of in de parkeergarage waardoor de leidingen heel kort kunnen zijn. Aanvoerlucht wordt uit de parkeergarage gezogen en boven de inrit ervan uitgeblazen.’

Niet alleen balanceren, maar ook ondersteunen

‘Bijzonder is dat we de Energy Box niet alleen gebruiken om de WKO-bron te balanceren, maar – op geschikte momenten – ook om actief te verwarmen. Bij hogere buitentemperaturen kost het de Energy Box, in combinatie met een warmtepomp, minder energie om de woning te verwarmen dan de WKO-installatie. Maar ook bij lagere temperaturen kan de Energy Box helpen verwarmen waardoor wellicht een kleiner WKO-systeem mogelijk zou zijn. Dat gaan we verder uitzoeken. Een WKO is duur. Als je die kleiner kunt maken omdat de Energy Box als warmtebron bijspringt, kun je veel geld besparen.’ Met de Energy Box wordt dus een nieuwe, unieke balanceertechniek toegevoegd aan de bekende WKO-installatie, die in de toekomst zou kunnen leiden tot de bouw van kleinere WKO’s waarbij de Energy Box een deel van de WKO-taak op zich neemt.